Infekcja Helicobacter pylori jest powszechna zarówno w ludzkich żołądkach, jak i w zbiorowej świadomości. Jeśli ktoś kiedyś słyszał o bakterii bytującej w żołądku, często pogłębiał swoją wiedzę na podstawie różnych materiałów dostępnych w internecie. Wokół tego tematu narosło wiele mitów, często niemających oparcia w rzetelnej wiedzy i badaniach naukowych. W tym artykule spróbujemy zmierzyć się z najczęstszymi, lub najbardziej istotnymi dla pacjentów.
1. „Helicobacter pylori jest bakterią, którą mają wszyscy”
Według literatury zakażonych jest 50-75% światowej populacji. Należy wziąć pod uwagę, że bakteria ta jest zdecydowanie bardziej powszechna w krajach o niskich standardach sanitarnych. W krajach rozwiniętych występowanie bakterii może być rzadsze. Na podstawie własnych obserwacji- wśród pacjentów zgłaszających się na gastroskopię, częstość infekcji ocenilibyśmy na około 40%.
2. „Bakteria Helicobacter pylori jest przyczyną wielu chorób- czy powinienem leczyć się profilaktycznie, mimo, że nie mam żadnych objawów?”
Wiedza na temat bakterii zmienia się wraz z postępem nauki. Aktualne wytyczne nakazują leczenie wykrytej infekcji, natomiast nie zalecają badania pacjentów bez objawów. Być może w przyszłości będziemy dążyli do wyleczenia wszystkich nosicieli H.pylori, jednak w chwili obecnej należy badać tylko osoby, które cierpią z powodu schorzeń typowo przypisywanych tej bakterii. Czasami zastanawiamy się nad badaniem osób bliskich pacjenta, u którego już wykryto i wdrożono leczenie H.pylori- nie jest to jednak w pełni uzasadnione. H.pylori przenosi się głównie poprzez wodę oraz z osób dorosłych na dzieci. Wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia dzieci są jednak inne niż u dorosłych, dlatego dzieci badamy i leczymy, tylko jeśli tak zadecyduje lekarz pediatra. W związku z rzadkim przenoszeniem bakterii pomiędzy dorosłymi- również w przypadku osób pozostających w bliskich kontaktach badanie i leczenie takich osób nie jest bezwzględnie konieczne.
3. „Czy Helicobacter pylori wywołuje raka żołądka?”
H.pylori wiązane jest z wieloma chorobami, w tym z występowaniem raka żołądka. Niektóre badania sugerują, że wystąpienie niektórych rodzajów raka żołądka jest zawsze poprzedzone infekcją H.pylori. Nie oznacza to jednak, że każdy zakażony rozwinie nowotwór. Zapadalność zależy od płci (mężczyźni są bardziej narażeni od kobiet) oraz od szerokości geograficznej (nowotwory żołądka są zdecydowanie częstsze na przykład w Japonii). W Polsce na ten nowotwór zachoruje jedna na 10 tysięcy osób, z których prawdopodobnie aż 4 tysiące były zakażone H.pylori. Gastroskopię i badanie w kierunku zakażenia H.pylori powinny wykonać osoby, u których w rodzinie wystąpiły nowotwory żołądka oraz pozostałe osoby skierowane na podstawie wystepujących objawów.
4. „Kiedy należy wykonać gastroskopię z badaniem w kierunku H.pylori?”
Badanie takie należy wykonać u osób z wrzodem żołądka i/lub dwunastnicy (lub objawami sugerującymi wrzód), u krewnych osób z nowotworami żołądka, przed lub w trakcie długotrwałego leczenia lekami przeciwzapalnymi (np. Aspiryna, Ketonal), w przypadku niewyjaśnionych niedokrwistości z niedoboru żelaza lub witaminy B12, oraz w pierwotnej małopłytkowości immunologicznej. Do tego dochodzą jeszcze pacjenci z uciążliwymi, nawracającymi dolegliwościami ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego i ci, którzy wymagają długotrwałego leczenia lekami hamującymi wydzielanie kwasu solnego (tzw. inhibitorami pompy protonowej).
5. „Czy infekcja Helicobacter pylori równoznaczna z wrzodami żołądka?”
Nie. Infekcja może latami przebiegać zupełnie bezobjawowo. Czasem może spowodować zapalenie błony śluzowej żołądka z intensywnymi, nagłymi dolegliwościami. Czasem faktycznie powoduje powstawanie wrzodów żołądka lub dwunastnicy. Niekiedy zakażenie „tli” się w błonie śluzowej powodując jej stopniowy zanik, którego konsekwencję będą widoczne dopiero w wieku podeszłym.
Mam nadzieję, że przedstawione tutaj informację pozwolą rozwiać najczęstsze wątpliwości. Prosimy pamiętać, że wszelkie wątpliwości na temat zdrowia najłatwiej rozwiać podczas wizyty lekarskiej połączonej z odpowiednimi badaniami.